BirleÅŸik Krallık’a baÄŸlı Ä°skoçya bölgesel hükümetinin BaÅŸbakanı Nicola Sturgeon, 19 Ekim 2023’te bağımsızlık referandumu düzenlemek istediklerini, bu planın yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye baÅŸvuracaklarını ve merkezi hükümetle de görüşmeye “hazır ve istekli” olduklarını söyledi.
Sturgeon, Ä°skoçya Parlamentosu’nda referandum yol haritasına iliÅŸkin konuÅŸmasında, ikinci bir bağımsızlık referandumunun nasıl ve neden yapılması gerektiÄŸine dair tezlerini dile getirdi.
Ä°ngiliz Muhafazakar Parti hükümetinin Ä°skoçya’yı “iradeleri dışında AB’den kopardığını” söyleyen Sturgeon, Avrupa genelinde Ä°skoçya ile karşılaÅŸtırılabilir bir dizi bağımsız ülkenin daha güçlü ekonomik ve sosyal performans gösterdiÄŸini belirtti.
Ä°skoç hükümetinin ÅŸu anda hayat pahalılığı kriziyle baÅŸa çıkmak için elinden gelen her ÅŸeyi yapma gücüne sahip olmadığını savunan Sturgeon, “Bütçemizin kesilmesini durdurma gücümüz yok.” dedi.
“Ä°skoç demokrasisinin Boris Johnson’ın tutsağı olmasına izin vermem”
Ä°skoç Ulusal Partisi (SNP) lideri Sturgeon, referandum konusunun Ä°ngiliz hükümetiyle “demokratik olarak çözülmesi” gerektiÄŸini belirterek, merkezi hükümetle ikinci bir bağımsızlık referandumu düzenleme ÅŸartlarını müzakere etmeye “hazır ve istekli” olduklarını söyledi.
Resmi onayı için Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Boris Johnson’a mektup yazacağını dile getiren Sturgeon, “Asla yapmayacağım ÅŸey ise, Ä°skoç demokrasisinin Boris Johnson’ın veya herhangi bir Ä°ngiliz baÅŸbakanının tutsağı olmasına izin vermek.” diye konuÅŸtu.
Ä°skoç demokrasisinin “bastırılamayacağını” ve sorunun “demokratik olarak çözülmesi” gerektiÄŸini kaydeden Ä°skoçya BaÅŸbakanı, iki tarafın “bir araya gelerek referandumun yasal temelini şüpheye yer bırakmayacak ÅŸekilde ortaya koyması” gerektiÄŸini söyledi.
“19 Ekim 2023”
Sturgeon, 19 Ekim 2023’te istiÅŸare amaçlı referandum yapacaklarını, buna iliÅŸkin tasarının parlamentoya sunulduÄŸunu ve oylamada halka “Ä°skoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?” diye sorulacağını bildirdi.
Referandumun “yasal” olması gerektiÄŸini ve bunun müzakere edilemez olduÄŸunu kaydeden Sturgeon, merkezi hükümetin onayı olmadan yapılabilecek bir referandumun yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye baÅŸvurulacağını söyledi.
Sturgeon, mahkemenin, Ä°skoç Parlamentosunun referandum düzenleme yetkisine sahip olmadığına karar vermesi durumunda, bir sonraki genel seçimin, “fiili bir referandum” olacağını aktardı.
İskoçya Başbakanı, mahkemenin lehte karar vermesi durumunda ise, bugün sunulan ilgili tasarıyı yasalaştıracaklarını bildirdi.
2014’te reddedildi
SNP, 2014’te yapılan referandumda Ä°skoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiÅŸ olsalar da Brexit’in durumu deÄŸiÅŸtirdiÄŸini ve yeni bir referanduma ihtiyaç olduÄŸunu savunuyor.
Brexit referandumunda Ä°ngilizlerin aksine yüzde 62 karşı oy kullanan Ä°skoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor.
Referandum için onay gerekiyor
Yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan izin almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan böyle bir iznin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği değerlendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan izin alınmasını zorunlu kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor. (AA)
