“Dünyada 2020 yılında yaklaşık 10 milyon kiÅŸi kanserden ölürken, 2040 yılında kanserden ölen kiÅŸi sayısının 16 milyona çıkması bekleniyor. Burada kritik nokta ÅŸu: Tüm kanserler yüzde 30, 40 oranında önlenebilir”
Türk Kanser AraÅŸtırma ve SavaÅŸ Kurumu DerneÄŸi Genel BaÅŸkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk, hava kirliliÄŸinin, Avrupa’da tüm kanserlerin yüzde 1’inden, tüm kanser ölümlerinin ise yüzde 2’sinden sorumlu olduÄŸunu, akciÄŸer kanserinde ise hava kirliliÄŸinin rolünün yüzde 9’a çıktığını söyledi.
Avrupa Çevre Ajansı’nın (EEA) “Kanseri Yenmek – Çevrenin Rolü” adlı raporuna göre Avrupa BirliÄŸi (AB) genelinde her yıl yaklaşık 3 milyon yeni kanser vakası ortaya çıkarken, 1,3 milyon kiÅŸi kanser nedeniyle hayatını kaybediyor. Hasta yükünün ekonomik maliyeti 2018’de yaklaşık 178 milyar euro olarak hesaplandı.
Rapora göre, kanser vakalarına neden olan çevresel faktörlerin başında hava kirliliği geliyor.
“AkciÄŸer Kanseri Farkındalık Ayı” dolayısıyla hava kirliliÄŸinin kanser hastalığındaki rolü hakkında AA muhabirine deÄŸerlendirmelerde bulunan Türk Kanser AraÅŸtırma ve SavaÅŸ Kurumu DerneÄŸi Genel BaÅŸkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk, hava kirliliÄŸi, sigara dumanı, radon, ultraviyole radyasyon, asbest, belirli kimyasallar ve diÄŸer kirleticilere maruz kalmanın, Avrupa’daki tüm kanser vakalarının yüzde 10’undan fazlasına neden olduÄŸunu belirtti.
Kutluk, “Çalışmalar bize gösteriyor ki iç ve dış ortamdaki hava kirliliÄŸi Avrupa’da tüm kanserlerin yüzde 1’inden, kanser ölümlerinin ise yüzde 2’sinden sorumlu. AkciÄŸer kanserinden ölümlerde ise hava kirliliÄŸinin rolü yüzde 9’a çıkıyor.” dedi.
Partikül maddelerin solunumla insan vücuduna girerek kansere yol açabildiÄŸini vurgulayan Kutluk, “Solunum sisteminin ve akciÄŸer kanserinin en büyük hedef olmasıyla birlikte, bu maddelerin, vücuttan atılırken temas ettiÄŸi böbrek, mesane ve yemek borusu gibi baÅŸka organlarda da kansere neden olabileceÄŸi tespit edildi.” ifadesini kullandı.
Özellikle iş yerinde maruz kalınabilen kurşun, arsenik, kromium, kadmiyum, akrilamid, pestisit, bisfenol gibi maddelerin, kanser için bir sebep oluşturabileceği uyarısında bulunan Kutluk, şöyle devam etti:
“Dünyadaki tüm kanserlerin yüzde 3 ila 6’sı iÅŸ yerinde kanser yapıcı maddelere maruziyetten kaynaklanıyor. Bunların baÅŸlıcaları; iÅŸ yerinde x ışını veya gama radyasyon, her formdaki asbest, talaÅŸ tozu, benzin ve katran maruziyeti. Radyasyon ve çevreyle ilgili mesleki maruziyetler deri kanseri, akciÄŸer kanseri ve hematolojik kanserler, lösemi ve mesane kanseri ile baÄŸlantılı.”
“Az geliÅŸmiÅŸ ülkelerde partikül madde daha fazla”
İç ortamda katı yakıtların kullanımından kaynaklanan hava kirliliğinin dünya genelinde her yıl 3,8 milyon ölümden sorumlu olduğunu aktaran Kutluk, dış ortamdaki hava kirliliğinin ise her yıl 6 ila 8 milyon ölüme neden olduğuna dikkati çekti.
Düşük ve orta gelir kategorisi ülkelerde, şehirlerin sağlıksız büyümesinden kaynaklı olarak hava kalitesinin düşük, partikül madde konsantrasyonunun yüksek olduğunu işaret eden Kutluk, şunları kaydetti:
“Dış ortam havasında bulunan temel hava kirleticileri karbonmonoksit, ozon, kurÅŸun ve asılı partiküler maddeler. İç hava kirliliÄŸine ise özellikle piÅŸirme, ısınma gibi farklı amaçlarla kullanılan katı yakıtlar yol açıyor. Dış ortamdaki hava kirliliÄŸi her sene 500 bin civarında akciÄŸer kanseri ölümüne yol açıyor. Çevre kirliliÄŸi, Afrika ülkeleri gibi az geliÅŸmiÅŸ ülkelerde daha yüksek oluyor çünkü partikül madde daha fazla. Türkiye’de orta sıralarda yer alıyor.”
2020 yılında dünya genelinde 20 milyon yeni kanser vakası görüldüğünü ve bu sayının 2040’ta 29 milyona çıkmasının beklendiÄŸini aktaran Kutluk, giderek artan çevresel etkilerin, vaka sayılarındaki artışta payının olduÄŸunu vurguladı.
Tarama, tedavi ve erken teşhisle yeni kanser vakalarını azaltmanın mümkün olabileceğini dile getiren Kutluk, sözlerini şöyle tamamladı:
“2020’de dünyada yaklaşık 10 milyon kiÅŸi kanserden ölürken, 2040’ta kanserden ölen kiÅŸi sayısının 16 milyona çıkması bekleniyor. Burada kritik nokta ÅŸu: Tüm kanserler yüzde 30, 40 oranında önlenebilir. Birkaç kanser türünde tarama mümkün, bir de tedaviyi eklerseniz hızlı ve uygun davranıldığı takdirde bu 10 milyon ölümün 3-4 milyonunu kısa zamanda önlemek mümkün.” (AA)
