ECMWF Copernicus Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Servisi Direktör Yardımcısı Samantha Burgess, “Temmuz 2023 kayıtlardaki en sıcak ay oldu. Dünya ısındıkça aşırı hava olaylarının sıklığı ve yoÄŸunluÄŸu giderek artacak.” dedi.
Merhaba Haber Merkezi
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) Copernicus Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Servisi Direktör Yardımcısı Samantha Burgess, haziran ve temmuzdaki küresel sıcaklık rekorlarını takiben gelecek birkaç ay karasal alanların ortalamadan sıcak olmasının beklendiÄŸini belirterek, “Bu yaz çok yüksek ihtimalle gördüğümüz en sıcak yaz olacak.” dedi.
Burgess, AA muhabirine, küresel ısınmanın yol açtığı sıcaklık rekorları, dünyadaki aşırı hava olaylarının sıklığındaki artış ve okyanuslardaki aşırı ısınmanın nedenlerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Küresel sıcaklık rekorlarıyla atmosferdeki sera gazı emisyon yoğunluğu arasında doğrudan korelasyon olduğunu dile getiren Burgess, şu anda küresel sıcaklıkların sanayi öncesi ortalamanın 1,2 derece üzerinde ve bunun atmosferdeki karbondioksit ve metan miktarıyla doğru orantılı olduğunu anlattı.
Burgess, artan emisyonlar sonucu sıcak hava dalgalarının yaÅŸandığını vurgulayarak, “Haziran 2023, dünyada kayıtlardaki en sıcak haziran oldu. Temmuzun ilk günlerinde tüm zamanların en sıcak günlerini yaÅŸadık ve AÄŸustos 2016’daki rekor sıcaklık deÄŸerleri aşıldı. Temmuzda en sıcak üç haftalık dönemin ardından, Temmuz 2023 kayıtlardaki en sıcak ay oldu. Bu eÄŸilimler karşısında ÅŸaşırmıyoruz çünkü atmosferdeki sera gazı emisyonları yoÄŸunluÄŸu arttıkça küresel sıcaklıkların da artacağını biliyoruz.” diye konuÅŸtu.
Ağustos ve gelecek birkaç ay karasal alanların ortalamadan daha yüksek sıcaklık yaşanmasının beklendiğini aktaran Burgess, sıcaklıkların ortalamadan yüksek olmasının dünyanın her yerinde aynı şekilde yaşanacağı anlamına gelmediğini de söyledi.
Burgess, sıcaklık rekorlarına ilişkin öngörülerini şöyle anlattı:
“Ä°statistikleri hesaplamamız için aÄŸustosun sonuna kadar beklememiz gerekir ancak kayıtlardaki en sıcak haziran ve temmuzda da beklentileri aÅŸan deÄŸerlerle en sıcak ayın yaÅŸanmasının ardından, bu yaz çok yüksek ihtimalle gördüğümüz en sıcak yaz olacak. Yılın bu zamanına kadar geçen yedi aya baktığımızda, her ayın aÅŸağı yukarı en sıcak ilk beÅŸ ay arasında, haziran ve temmuzun ilk sırada olduÄŸunu görüyoruz. Kuzey yarımkürede sonbahar ve kış sıcaklığının bu eÄŸilimde devam etmesi durumunda, 2023 de en sıcak olmasa da kesinlikle en sıcak üç yıldan biri olacak. Ancak bu sonbahar ve kış döneminde göreceÄŸimiz deÄŸerlere baÄŸlı.”
Kara alanlarının küresel ortalamadan daha hızlı ısındığına işaret eden Burgess, diğer yandan deniz yüzeyi sıcaklıklarının da rekor kırdığını dile getirdi.
Burgess, özellikle Kuzey Atlantik’teki sıcak hava dalgalarının yaÅŸandığını ve ÅŸu anda sıcak suyun Kuzey Atlantik’in batısına doÄŸru hareket ederek Kanada kıyılarına geçtiÄŸini söyledi.
Akdeniz’deki deniz yüzeyi sıcaklığında da en sıcak deÄŸerlerin kaydedildiÄŸini ifade eden Burgess, “Beklenti, Akdeniz’deki sıcaklık deÄŸerlerinin artmaya devam edeceÄŸi yönünde.” dedi.
El Nino etkisiyle kış daha sıcak geçecek
Burgess, dünyada El Nino koÅŸullarının baÅŸladığını ve Peru ve Ekvator kıyılarında El Nino’nun etkisiyle deniz yüzeyi sıcaklığının yükseldiÄŸini anlattı.
Bu sıcak suyun ÅŸu anda Pasifik üzerinden Avustralya ve Endonezya’ya doÄŸru hareket ettiÄŸini aktaran Burgess, “El Nino etkisinin artmaya devam edeceÄŸini bekliyoruz. Küresel sıcaklıklar ve El Nino’nun geliÅŸimi arasında direkt bir korelasyon yok. Dünya çapında yaÅŸanan sıcak hava dalgaları, güneÅŸ radyasyonu ve sera gazı emisyonlarındaki artış, hepsi birlikte rekor sıcaklıklara yol açtı.” diye konuÅŸtu.
Burgess, El Nino etkisinin Pasifik’te artmaya baÅŸlamasıyla okyanus ve atmosfer sıcaklıkları arasında baÄŸlantı oluÅŸacağını belirterek, şöyle devam etti:
“Okyanus ve atmosfer arasında tam bir baÄŸlantı oluÅŸtuÄŸunda, bu Pasifik bölgesi dışında Avrupa gibi dünyanın farklı bölgelerinde tele baÄŸlantılar göreceÄŸimiz anlamına geliyor. Beklentimiz, El Nino geliÅŸmeye devam ettikçe, gelecek birkaç ayda bu tele baÄŸlantıları görmeye baÅŸlayacağız. Bunun da kuzey yarımkürede bahar ve yaz aylarında etkileri ortaya çıkacak. Yani, El Nino koÅŸullarının gücünü ve ağırlığını önümüzdeki 6 ila 12 ay içinde gözlemleyebiliriz. El Nino geliÅŸmeye devam ettikçe, bilim bize rekor sıcaklıkların devam edeceÄŸini ve çok daha sıcak bir kış geçireceÄŸimizi de söylüyor. Belki en yüksek sıcaklıklar olmayacak ama en yüksek beÅŸ deÄŸer arasında olabilir.”
Aşırı hava olaylarının her yıl tekrarlanma riski var
Dünya ısındıkça aşırı hava olaylarının sıklığı ve yoÄŸunluÄŸunun giderek artacağını belirten Burgess, “Tam olarak tahmin etmesi zor olsa da, aşırı hava olayları her yıl tekrarlanabilir. Bu olaylar hiçbir zaman birebir aynı olmayacak ama daha fazla olacağını biliyoruz.” uyarısında bulundu.
Burgess, bu nedenle emisyonları hızla azaltmanın ve net sıfır seviyesine çekmenin çok önemli olduğunun altını çizdi.
Paris AnlaÅŸması’nda küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlanmak üzere hükümetlerin taahhütte bulunduÄŸunu anımsatan Burgess, “Küresel sıcaklık artışı ÅŸu an zaten 1,2 dereceye ulaÅŸtı. Önümüzde çok kısıtlı bir bütçe var.” dedi.
Burgess, birçok hükümetin taahhütte bulunmasına rağmen pratikte buna göre hareket etmediğini söyledi. Küresel sıcaklık artışının haziran ve temmuzda 1,5 dereceyi geçici bir şekilde aştığını da belirten Burgess, şunları kaydetti:
“Bu, Paris AnlaÅŸması’ndaki 1,5 derece eÅŸiÄŸinin aşıldığı anlamına gelmiyor. Bu eÅŸik ancak uzun vadede, 10 yıl gibi bir sürede aşılırsa bu anlama gelir. 1,5 derece eÅŸiÄŸini aÅŸma ihtimali de var ama önlenebilen her artışın önemi var. AlabileceÄŸimiz tüm aksiyonlar bizi net sıfır emisyona daha erken ulaÅŸtırabilir ve böylece iklimi dengeleyerek etkilerini azaltabiliriz. Ä°klimi ne kadar erken dengelersek, o zaman bu aşırı ve yıkıcı olayları durdurabiliriz. Ä°klimi tam anlamıyla dengeleyene kadar aşırı hava olayları yine olacaktır ama en azından sıklığı ve yoÄŸunluÄŸu azalmaya baÅŸlayacaktır.”
Temmuzda küresel ortalama sıcaklık 16,95 dereceyle rekor kırdı
Copernicus verilerine göre, 6 Temmuz 17,08 dereceyle dünyada kayıtlardaki en sıcak gün oldu.
Küresel ortalama sıcaklığın 16,95 dereceye ulaÅŸtığı 1-23 Temmuz günlerindeki sıcaklık deÄŸerlerine dayanarak, Temmuz 2023’ün kayıtlardaki en sıcak ay olacağı hesaplandı. Daha önceki en sıcak ay 16,63 dereceyle Temmuz 2019’da kaydedilmiÅŸti.
Bu dönemde küresel deniz yüzeyi sıcaklığı da 20,9 dereceyle en yüksek seviyeyi gördü.
Küresel ortalama sıcaklığın 16,51 derece olduÄŸu Haziran 2023, kayıtlardaki “en sıcak haziran” olmasının yanı sıra en sıcak yedinci ay oldu.
