BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM), Kuzey Amerika ve Avrupa’da her 17 bin ila 20 bin kiÅŸiden birinin albinizm hastası olduÄŸunu bildirdi.
BM’nin albinizmli bireylerin uÄŸradığı ayrımcılığı ve toplumsal ÅŸiddeti sonlandırmak, bu genetik rahatsızlığa dair dünya genelinde farkındalık oluÅŸturmak amacıyla 13 Haziran’ı “Dünya Albinizm Farkındalık Günü” ilan etmesi dolayısıyla hastalıkla ilgili veri ve bilgileri derlendi.
AA’nın haberine göre, kalıtsal, nadir görülen ancak bulaşıcı olmayan bir rahatsızlık olan albinizm; saçta, deride ve gözlerde “melanin” pigmentinin eksikliÄŸinden kaynaklanıyor.
Albinizm, hastalarda güneşe ve güçlü ışığa karşı hassasiyet oluşturduğu için bu durum, albinoların cilt kanserine yakalanma riskini artırıyor. Ayrıca albinolar görme kaybı da yaşayabiliyor.
Vücuda renk veren melanin pigmentinin eksikliğini gidermek için belli bir tedavi yöntemi bulunmuyor.
Melanin eksikliği, albinizmli bireyleri gelişen cilt kanserine karşı oldukça savunmasız bırakırken, bazı ülkelerde albinoların çoğu 30 ila 40 yaşlarında cilt kanserinden yaşamını yitiriyor.
Gerekli sağlık önlemlerini alabilen albinolarda cilt kanseri büyük ölçüde engellenebiliyor.
Bu yılın teması: “10 yıllık kolektif ilerleme”
BM, 10’uncusu kutlanan Dünya Albinizm Farkındalık Günü’nün 2024 yılı temasını “10 yıllık kolektif ilerleme” olarak duyurdu.
Bu tema kapsamında “albinizm hastaları için geleceÄŸe yönelik atılan adımları kararlılıkla övme”, “dünyanın dört bir yanındaki albinizm gruplarının dinmek bilmeyen çabalarını öne çıkarma” ve “albinizmli bireylerin haklardan tam ve eÅŸit ÅŸekilde yararlanmasını saÄŸlamak için gerekli olan yasal, siyasi ve pratik deÄŸiÅŸiklikler üzerinde çalışma” çaÄŸrısı yapıldı.
BM verilerine göre, Kuzey Amerika ve Avrupa’da her 17 bin ila 20 bin kiÅŸiden birinde bir çeÅŸit albinizm olduÄŸu tahmin ediliyor.
Albinizm, Sahra Altı Afrika’da çok daha yaygın görülürken, burada her 5 bin kiÅŸiden birinde, Tanzanya’da ise 1400 kiÅŸiden birinde rastlanıyor.
Zimbabve ve Güney Afrika’daki belirli bazı etnik gruplarda da 1000 kiÅŸiden birinde albinizm hastalığı görülüyor.
Albinizmli bireylere yönelik saldırıların “hafife alındığı” düşünülüyor
BM Ä°nsan Hakları Konseyinin Temmuz 2022’de yayımlanan “Albinizmli Bireylerin Ä°nsan Haklarından Yararlanmaları” baÅŸlıklı raporunda, özellikle albinolara saldırıların bildirildiÄŸi ülkelerdeki korku, bu kiÅŸilerin ve ailelerinin baÅŸka ülkelere veya bölgelere sığınmalarının temel nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Toplumun “beyazları” olarak nitelendirilen albinizmli bireylere yönelik 2006’dan bu yana 30 ülkede 700’den fazla saldırı kaydedildi. Yetkili makamların bu tür suçları sistematik olarak izlemediÄŸi ve belgelemediÄŸi için bu sayının daha yüksek olduÄŸu tahmin ediliyor.
Albinizm görülme oranının daha yüksek seyretmesi ve hastalığa ilişkin toplumsal farkındalığın düşük olması nedeniyle albinolar, en çok Afrika ülkelerinde insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kalıyor.
Albinizmli çocuklar, Kuzey Amerika, Avustralya ve Avrupa’da daha çok yaşıtları arasında aÅŸağılanmaya maruz kalıyor.
Çin ve bazı Asya ülkelerinde, albinizmli çocuklar, aileleri tarafından reddediliyor.
Albinolar hedef gösteriliyor
Öte yandan “beyaz” bireyler, Avrupa ve Amerika kıtasında toplumun diÄŸer bireylerinden kolay kolay ayırt edilemezken, çoÄŸunluÄŸun koyu renk deriye sahip olduÄŸu Afrika kıtasında görünümlerinden dolayı daha fazla ayrımcılığa ve hatta toplumsal ve fiziksel ÅŸiddete maruz kalıyor.
BM İnsan Haklar Yüksek Komiserliğine göre, bazı ülkelerde albinizmli çocuk doğuran kadınlar, kocaları tarafından reddedilirken, çocuklar ise terk ediliyor ya da öldürülüyor.
Film endüstrisi, albinizmli insanları nadiren doÄŸru ÅŸekilde anlatırken, onları “kötü adamlar”, “ÅŸeytanlar” veya “doÄŸanın ucubeleri” olarak tasvir etmeyi tercih etti.
Genellikle mitlerin ve sapkın inanışların hedefi albinolar, “doÄŸa üstü güçlerinin” olduÄŸuna veya aileye “kötü talih” getirebileceklerine inanıldığı için katlediliyor.
Albinizmli kişilere yönelik şiddet, büyük ölçüde toplumsal sessizlik ve kayıtsızlık nedeniyle yaşanırken, failler nadiren soruşturuluyor.
Albinizmli bireylerin yaÅŸadığı hak ihlalleri, BM’nin de gündeminde
Albinolar, yaÅŸadıkları fiziksel zorlukların yanı sıra dünya genelinde toplumsal ÅŸiddet ve insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kalırken, bu konu BM’nin de gündemine giriyor.
Özellikle BM İnsan Hakları Konseyi oturumlarında, albinizmli bireylerin karşı karşıya kaldığı hak ihlalleri ve mağduriyetler gündeme geliyor.
Bu konuda çalışmalar yürüten insan hakları savunucuları, BM toplantılarında albinoların yaşadığı zorluklara dikkati çekiyor.
