AGÄ°T Dönem BaÅŸkanı ve Finlandiya DışiÅŸleri Bakanı Elina Valtonen, “Mevcut kriz (Dodik’in anayasaya aykırı kararları) beni derinden endiÅŸelendiriyor. Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluÅŸturuyor.” dedi.
Avrupa Güvenlik ve Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı (AGÄ°T) Dönem BaÅŸkanı ve Finlandiya DışiÅŸleri Bakanı Elina Valtonen, Bosna Hersek’teki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin (RS) BaÅŸkanı Milorad Dodik’in ülke anayasasına aykırı kararlarıyla ilgili, “Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluÅŸturuyor.” dedi.
Valtonen, resmi ziyaret gerçekleÅŸtirdiÄŸi baÅŸkent Saraybosna’da, Bosna Hersek DışiÅŸleri Bakanı Elmedin Konakovic ile görüştü. Görüşmenin ana gündem maddesini, RS Ulusal Meclisi (NSRS) ve Dodik’in devlet kurumlarını yasaklayan kararları sonrası Bosna Hersek’teki siyasi kriz oluÅŸturdu.
Ortak basın açıklamasında konuÅŸan Valtonen, Bosna Hersek’in zorlu bir dönemden geçtiÄŸini ancak AGÄ°T’in bu zorlu dönemin yeni fırsatları da beraberinde getirdiÄŸi düşüncesinde olduÄŸunu söyledi.
Finlandiya ve Bosna Hersek arasındaki iliÅŸkileri “mükemmel” olarak tanımlayan Valtonen, şöyle devam etti:
“AGÄ°T açısından Bosna Hersek büyük önem taşıyor ve biz sizin yanınızdayız. AGÄ°T, bölgenin istikrarına olan baÄŸlılığını sürdürüyor. Bosna Hersek’in egemenliÄŸi, toprak bütünlüğü ve anayasal düzenine olan desteÄŸimize güvenebilirsiniz. Mevcut kriz (Dodik’in anayasaya aykırı kararları) beni derinden endiÅŸelendiriyor. Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluÅŸturuyor. Tüm siyasi liderlere, anayasal çerçeveye saygı göstermeleri ve ülkeyi daha da istikrarsızlaÅŸtırabilecek eylemlerden kaçınmaları çaÄŸrısında bulunuyorum.”
Valtonen, Dayton Barış AntlaÅŸması’nın ülkenin istikrarı ve güvenliÄŸi açısından hayati önem taşıdığını, ileriye dönük yapıcı diyalogların kilit öneme sahip olduÄŸunu aktardı.
Bosna Hersek’in Avrupa BirliÄŸi (AB) üyeliÄŸini güçlü ÅŸekilde desteklediklerini belirten Valtonen, ÅŸunları ifade etti:
“Bosna Hersek’in demokratik temellerini güçlendiren ve onu istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir geleceÄŸe taşıyan bir liderlik zamanı. AGÄ°T olarak, bu çabalarınızda sizi destekliyoruz. AGÄ°T’in görevi demokrasiyi güçlendirmek, iyi yönetiÅŸimi ve insan haklarını teÅŸvik etmek ve çok uluslu, çok etnikli bir toplumun geliÅŸimini desteklemektir. Uluslararası toplum, Bosna Hersek’in bu mevcut krizi aÅŸması için destek vermeye hazırdır.”
Siyasi krize raÄŸmen Bosna Hersek’teki devlet kurumları görevlerini yerine getirmeye devam ediyor
Bosna Hersek DışiÅŸleri Bakanı Konakovic ise Dodik’in Bosna Hersek Savcılığı tarafından “anayasal düzeni tehdit etmek” suçlamasıyla verilen gözaltına alınma kararıyla ilgili güvenlik birimlerinin açıklamalarını takip etmeleri gerektiÄŸini söyledi.
Dodik ile diyalog kurulamayacağı görüşünde olduÄŸunu aktaran Konakovic, “DiyaloÄŸun ÅŸu an için Bosna Hersek’te en çok ihtiyaç duyulan ÅŸey olduÄŸu konusunda tamamen hemfikirim. Ancak bu diyalog normal insanlar arasında olmalıdır, delilerle ve teröristlerle deÄŸil. Dodik, kendi halkına saldıran bir adamdır, yalnızca kendisi gibi düşünmeyen insanlara zarar vermektedir.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Konakovic, Bosna Hersek’in tarihindeki en büyük krizlerden birini yaÅŸadığını kaydederek, tüm yaÅŸananlara raÄŸmen devlet kurumlarının görevlerini yerine getirmeye devam ettiÄŸini ifade etti.
Dodik’i yakalamak için güvenlik görevlilerini, RS polisine baÄŸlı binlerce silahlı gücün karşısına göndermemenin doÄŸru bir karar olduÄŸunu belirten Konakovic, “Çünkü bu, bir çatışmaya ve gereksiz kan dökülmesine yol açabilir ve masum çocuklar hayatlarını kaybedebilir. Dodik bugün, ‘Ä°srail’e mi gitmeli, Banja Luka Havalimanı’ndaki kontrollerden nasıl geçmeli, oradaki yetkililere nasıl baskı yapmalı’ gibi hesaplar yapıyor.” diye konuÅŸtu.
Bosna Hersek’teki siyasi gerginlik
Bosna Hersek Mahkemesi, ayrılıkçı söylemleriyle gündeme gelen Dodik hakkında “Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı” gerekçesiyle 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermiÅŸti.
Mahkeme kararının hemen ardından NSRS’de yapılan oylamada devlet kurumları olan Bosna Hersek Yüksek Yargı ve Savcılık Konseyi (VSTV), Bosna Hersek Savcılığı, Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek AraÅŸtırma ve Koruma Ajansının (SIPA) RS entitesindeki faaliyetleri yasaklanmıştı.
Ülke anayasasına aykırı olan kararları imzaladığını duyuran RS Başkanı Dodik, sözde yasaların yürürlüğe girmesinden sonra mahkemenin ve savcılığın çağrılarına cevap vermeyeceğini, RS polisi tarafından korunacağını açıklamıştı.
Ulusal medyada Dodik ve NSRS’den gelen kararlar “darbe” olarak nitelenirken, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi söz konusu kararları iptal etmiÅŸti.
Dodik tüm uyarılara raÄŸmen ayrılıkçı adımlarına devam ederek NSRS’de sözde yeni bir anayasanın görüşüleceÄŸini belirtmiÅŸti.
NSRS’de görüşülmeye devam eden yeni düzenlemede “RS’nin kendi kaderini tayin etme hakkı” ve “RS Ordusu kurulması” gibi “ayrılıkçı” maddelerin bulunduÄŸu ifade ediliyor. NSRS’de muhalefet milletvekilleri yeni düzenlemeye entitenin geleceÄŸini tehlikeye attığı sebebiyle karşı çıkıyor.
