Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) yetkilileri, çevre ve iklim krizinin önüne sadece birlikte hareket ederek geçilebileceğini ve bu açıdan Ulusal Katkı Beyanlarının çok önemli olduğunu söyledi.
UNEP Ä°klim Bölümü Åžehirler Birimi BaÅŸkanı Gulnara Roll ve UNDP Avrupa ve Orta Asya Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Uzmanı Nuri ÖzbaÄŸdatlı, “NDC 3.0 – Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Forumu” sırasında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Çevre ve iklim krizinin çözümüne iliÅŸkin birlikte hareket edilmesi gerektiÄŸini vurgulayan yetkililer, her ülkenin kendi koÅŸullarına göre ve gönüllü olarak belirlediÄŸi ulusal emisyonları azaltma ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerine uyum saÄŸlama çabalarını somutlaÅŸtıran NDC’lerin uzun vadeli iklim hedeflerine ulaşılmasındaki önemine iÅŸaret etti.
“Finans kuruluÅŸları arasında iÅŸbirliÄŸi olmadan iklim hedeflerine ulaÅŸamayız”
UNEP Ä°klim Bölümü Åžehirler Birimi BaÅŸkanı Gulnara Roll, iklim hedeflerine ve Paris AnlaÅŸması’nın getirdiÄŸi “sanayileÅŸme dönemi öncesine göre sıcaklık artışını 1,5 derece ile kısıtlama” hedefine ulaşılamadığı için NDC’lere karar verildiÄŸini ve iklim hedefleri doÄŸrultusunda 2020, 2025 ve 2030 olmak üzere beÅŸ yılda bir raporlar sunulan ülke odaklı bu sürecin çok önemli olduÄŸunu dile getirdi.
Ä°kinci 5 yıl için sunulacak raporların önceki dönemin tecrübelerinden faydalanılarak ortaya çıkan yenilikler üzerine inÅŸa edildiÄŸini kaydeden Roll, Azerbaycan’da düzenlenecek BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çerçeve SözleÅŸmesi Taraflar Konferansı (COP29) ve Brezilya’da düzenlenecek COP30’un NDC’lerin sonuçlarının görülmesi bakımından önem arz ettiÄŸini söyledi.
Roll, Ä°stanbul’da BM Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çerçeve SözleÅŸmesi (UNFCCC) Sekreteryası iÅŸbirliÄŸiyle düzenlenen “NDC 3.0 – Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Forumu”nun da deneyimlerin paylaşılması bakımından mühim olduÄŸunu aktardı.
NDC’lerin ilerlemeyle birlikte uygulamadaki boÅŸlukları da gösterdiÄŸini belirten Roll, BM kuruluÅŸlarının iÅŸbirliÄŸi içinde ülkeleri politika tavsiyeleri, kapasite geliÅŸtirme ve teknik iÅŸbirliÄŸi projeleri ile desteklediÄŸini, ayrıca veri toplayıp ve bu verileri analiz ettiÄŸini kaydetti.
Roll, UNEP olarak doğa temelli çözümlerin ve uyum tedbirlerinin iklim değişikliğiyle mücadeleye nasıl yardımcı olduğunu ölçmeye yardımcı olan bir rapor üzerinde çalıştıklarını belirtti.
“NDC’lerin uygulanması elbette ülkelerin, ulusal iklim hedeflerine yönelik taahhütlerini yerine getirmekte olan üye devletlerin sorumluluÄŸundadır.” diyen Roll finansman konusunda ÅŸunları söyledi:
“Ulusal bankalarla ve çok taraflı kalkınma bankaları ile çok güçlü bir iÅŸbirliÄŸi söz konusu. Farklı finans kuruluÅŸları arasında iÅŸbirliÄŸi olmadan iklim hedeflerine ulaÅŸamayız. Ayrıca, iklim azaltımı ve uyum politikaları arasındaki etkileÅŸime bakmak da yine çok önemli.”
Roll, her ülkenin kendine özgü programı olduÄŸunu, iklim tedbirlerinin ülkelerin mevcut politikaları, sosyo-ekonomik ve çevresel durumu baÄŸlamında somut ÅŸekilde alınması gerektiÄŸini belirterek, “Her ülke NDC’ler gibi bazı tedbirleri geliÅŸtirmek ve uygulamak için elinden geldiÄŸince çalışıyor. Dolayısıyla iÅŸbirliÄŸi kurmak, deneyim alışveriÅŸinde bulunmak ve bu süreçte çok yapıcı olmak önemli.” ifadelerini kullandı.
“Türkiye örnek teÅŸkil eden adımlar atan bir ülke”
UNDP Avrupa ve Orta Asya Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Uzmanı Nuri ÖzbaÄŸdatlı da “insanlığın iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin varoluÅŸsal krizine karşı kullanması gereken en önemli plan” ÅŸeklinde nitelediÄŸi NDC’lerin sosyal, ekonomik ve çevre sisteminde dönüşümler yapmak için kısa vadeli uygulama ve uzun vadeli bir planlama ile insanlığı sürdürülebilir kalkınma yoluna sokmak için mevcut en iyi plan olduÄŸunu söyledi.
NDC’lerin Paris AnlaÅŸması ÅŸemsiyesinde tüm ülkelerin bir uzlaşısı olduÄŸuna dikkati çeken ÖzbaÄŸdatlı, ÅŸunları dile getirdi:
“Tüm ülkeler bir araya gelip küresel bir çözüm üretebilir. Tek bir ülke bunu çözemez. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi tüm sistemleri etkiliyor. Yiyecekleri nasıl yetiÅŸtireceÄŸimizi, suyu nasıl kullanacağımızı, ekonomiyi nasıl yöneteceÄŸimizi etkiliyor. Dolayısıyla bu, insan kapasitesinin tek başına çözemeyeceÄŸi bir sorundur. NDC’ler, ülkelerin bir araya gelerek birlikte tartışmaları, ekonomilerimiz, çevremiz ve insanlarımız için iÅŸe yarayan bir çözüm bulmaları için bir fırsat sunuyor.”
ÖzbaÄŸdatlı, NDC’lerin önemine karşı planlama ile uygulama arasında boÅŸluk bulunduÄŸuna, bunun en önemli sebebinin finansman olduÄŸuna ve daha fazla katılım olursa aranın kapatılabileceÄŸine iÅŸaret ederek, “Uygulama için finansman gerekiyor, kapasite geliÅŸtirme gerekiyor, çok taraflılık gerekiyor, kolektif bir eylem gerekiyor.” dedi.
UNDP’nin farklı bölgesel merkezleri olduÄŸunu ve Avrupa-Orta Asya merkezinin Ä°stanbul’da bulunduÄŸunu kaydeden ÖzbaÄŸdatlı, bu bölgenin canlı bir ekonomiye, çok büyük bir genç nüfusa, büyük bir biyoçeÅŸitlilik ve kültürel zenginliÄŸe sahip olduÄŸunu ve bunların uzun ve kısa vadede bir dönüşüm için kritik bileÅŸenler olduÄŸunu dile getirdi.
ÖzbaÄŸdatlı, “Öte yandan, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkileri açısından bu bölge son derece kırılgan. Kuraklıklar, orman yangınları, seller görüyoruz.” diye konuÅŸtu.
“Türkiye büyük fırsatlara sahip ve bölgeye kıyasla örnek teÅŸkil eden adımlar atan bir ülke.” diyen ÖzbaÄŸdatlı, enerji verimliliÄŸi, yenilenebilir enerji kapasitesi ve adaptasyon kapasitesi ile büyük bir potansiyele sahip olan Türkiye’de sadece bu yıl iklimle ilgili 1500’den fazla felaket yaÅŸandığını hatırlattı.
2035 yılına kadar sera gazı emisyonlarının yüzde 60 azaltılması gerektiÄŸini ve G20 ülkelerinin sera gazı emisyonunun yüzde 80’inden sorumlu olduÄŸunu dile getiren ÖzbaÄŸdatlı, “Bir taraftan G20 ülkeleri gibi ülkeler iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi konusunda cesur adımlar atarken, diÄŸer taraftan da geliÅŸmekte olan ülkelerle çok taraflı bir ÅŸekilde çalışmamız gerekiyor ki bu ülkeler yenilenebilir enerji, ekosistem tabanlı uyum ve diÄŸer iklim çözümlerinden daha fazla faydalanabilsinler.” diye konuÅŸtu.
